Özel sanal ağlarla ilgili bilmek istediğiniz ama sormaya korktuğumuz (neredeyse) her şey – İşte VPN’lerle ilgili sık sorulan bazı soruların yanıtları
Dijital dünyada hayatın keyfini çıkartmanın bir bedeli var: gizliliğimiz. Ziyaret ettiğimiz her site, nerede olduğumuz, kaç para harcadığımız ve hangi kartlarla ödeme yaptığımız, bu takip edilen, toplanan ve paraya dönüştürülen bilgilerden yalnızca bir kısmıdır.
Bir savaş senaryosunda, tehlike çok daha fazla: verilerimiz sanal dünyada ve gerçek yaşamlarımızda daha fazla zarara yol açacak şekilde kötü amaçlarla kullanılabilir. Örneğin, Ukrayna’da savaş başladığından beri, hem Ukrayna hem de Rusya’da özel sanal ağlara (VPN’ler) yönelik talep yüzde yüzün üzerinde arttı.
Bu makalede VPN’lerin nasıl çalıştığı ve bir VPN kullanmanın nasıl çevrim içi etkinliklerinize yönelik gizlilik koruması katmanı ekleyebileceği gibi VPN’lerle ilgili sıkça sorulan sorulardan bazılarını yanıtlıyoruz.
1. VPN nedir ve nasıl çalışır?
VPN’i IP adresinizin görünmezlik pelerini olarak düşünebilirsiniz. IP adresinizi göstermek yerine, VPN’niniz bağlantınızı sizin bağlanmasını tercih ettiğiniz ülkedeki bir sunucuya aktarır ve o konumda bulunan bir IP adresini gösterir.
Bu şekilde, VPN bir koruma katmanı olarak çalışıp içinden geçen tüm verileri şifreler ve çevrim içi gizliliğinizi geliştirir. Bilgileriniz, konumunuz ve tarayıcı geçmişiniz sizi teşhis ve takip etmek isteyen kişiler için okunamaz hale gelir. Internet Hizmeti Sağlayıcınız (ISP) bile bilgilerinizi toplayamaz.
Örneğin, herkese açık Wi-Fi kullanırken daha az güvenli bir ağa bağlanırsınız ve bu da, bilgisayar korsanlarına cihazlarınıza erişmek için mükemmel bir fırsat sunar. VPN, bağlantınızın şifreli kalmasını ve kişisel bilgilerinizi, parolalarınızı ya da bankacılık bilgilerinizi çalmak isteyen saldırganlara karşı koruma altında olmasını sağlar.
Bununla birlikte, sahibi olduğunuz için evdeki ağınızın güvenli olduğunu düşünebilirsiniz ama durum pek de öyle olmayabilir. Ne yazık ki, ev ağı parolanızın ne kadar güvenli olduğunu ya da gizliliğinin ihlal edilip edilmediğini bilmiyorsunuz.
2. VPN kullanmanın yararları nelerdir?
Kısaca, bir VPN kullanmak:
Özel bilgilerinizi korur. Paylaştığınız bilgiler sizin tercih ettiğiniz ülkedeki VPN sunucularında muhafaza edilir ve bu nedenle, sizinle bağlantılı değildir. Yasal VPN hizmetleri aramalarınızı kaydetmez ve hiç kimse hangi siteleri ziyaret ettiğinizi bilemez. Bu özellikle ifade özgürlüğü ve basının sınırlandırıldığı bir ülkede yaşıyorsanız önemlidir.
Tarayıcı bilgilerinizi gizli tutar. VPN, IP adresinizi ISP’nizden ve kullandığınız web siteleri ve uygulamalardan gizler. Ancak, örneğin tercih ettiğiniz sosyal medya platformu, kullananın siz olduğunu bilebilir; çünkü hesabınızda oturum açmış olursunuz. Diğer bir deyişle, VPN sizi tamamen isimsiz hale getiremez.
Ülkenizde engellenen web sitelerine erişmenizi sağlar. Rusya’da BBC’ye erişilememesi örneğinde de olduğu gibi, bir web sitesine yaşadığınız yerden erişilemiyorsa internet bağlantınız başka bir yerdeymişsiniz gibi davranacağı için bu sınırlamalardan (bazılarını) atlatabilirsiniz.
Akış platformlarınızda daha fazla içerik. IP’niz farklı bir coğrafi konumda olduğu için farklı bölgelerde farklı filmler ve programlar sunan streaming platformlarında farklı içeriklerin avantajından da yararlanabilirsiniz.
Son olarak, birçok çevrim içi satıcı daha yüksek gelirli bazı bölgelerde fiyatları arttırdığı için paradan tasarruf sağlayabilirsiniz.
İLGİLİ MAKALE: VPN ağı türleri: Nasıl çalışırlar? Ne tür VPN kullanmanız gerektiğini biliyor musunuz?
3. VPN, gizliliğimi korumak için yeterli mi?
Hayır, değil. Tüm gizlilik ve güvenlik kaygılarınıza yönelik tek bir çözüm yoktur. Ancak, VPN kullanmak iyi bir başlangıç noktasıdır. VPN teklifleri sunan çok sayıda şirket olduğunu da göz önünde bulundurmalı ve gereksinimlerinize uygun olanı seçmelisiniz.
İşte aklınızda bulundurmanız gereken bazı konular:
Bağlantınızın farklı bir sunucuya yeniden yönlendirilecek olması nedeniyle internet bağlantı hızınız biraz daha düşük olabilir. Farklı hizmetler farklı maksimum hızlara sahip sunucular sunar.
Farklı şirketler farklı ülkelerde faaliyet gösterir ve bulundukları yetki alanlarındaki veri koruma gerekliliklerine bağlı olarak farklı kural ve yasalara uyarlar.
Bazı VPN’ler veri gizliliğine ve bazıları da daha karmaşık güvenlik özelliklerine odaklanırlar.
Tüm şirketler göründükleri kadar güvenilir değildir.
VPN’ler özellikle de haber kaynaklarına erişimle ilgili sınırlamaları atlatmak için bir VPN’e ihtiyacınız olabilecek ülkelerin bazılarında yasa dışıdır. Diğer bazı ülkelerde ise yasa dışı değildir ama hükümetler sistematik olarak hizmetlerine erişimi engellemeye çalışır.
Örneğin, sosyal medya hesabınızda oturumunuz açıkken VPN kullanırsanız hesabınızdaki etkinliğiniz o sosyal medya platformundan gizlenmez.
Hiçbir VPN tam güvenilirlik sunmaz ve şirketler, ISP’ler ve bazı hükümetler bunları durdurmaya çalışabilir.
Bunlar da (harcamaya değer) ücretlere mal olur. Ücretsiz VPN’ler bir sürü soruna yol açar ve muhtemelen verilerinizi ve kayıtlarınızı muhafaza edip çok büyük ihtimalle daha sonra verilerinizi satar.
DAHA FAZLA BİLGİ: Evden çalışma: VPN nasıl kurulur
4. VPN’i nasıl bir profesyonel gibi kullanabilirim?
Her bir cihazınıza bir VPN kurup bunu sürekli açıp kapatmak mümkündür ama can sıkıcıdır. Tek tek bağlanmak yerine, yönlendiriciniz böyle bir seçenek sunuyorsa (birçoğu sunar) yönlendiricinizde VPN seçeneğini etkinleştirebilirsiniz.
Böyle bir ağa bağlı tüm cihazlar, artık akışlarını VPN’nin şifreli tünelinden geçirir ve akıllı lamba gibi uygulamaları desteklemeyen cihazların bile güvenliği sağlanmış olur.
Bu daha az kullanıcı dostudur ama farklı tedarikçiler bunun nasıl yapılacağını açıklar. Ancak, bu çok daha güvenlidir ve ekstra bir güvenlik katmanı sağlar.
5. Gerçekten bir VPN’e ihtiyacım var mı?
Genel olarak konuşmak gerekirse, çevrim içi etkinliklerimizin dijital ayak izleri bıraktığı bir dünyada yaşıyoruz. Dün sırt ağrısı için yapmış olduğunuz arama, bugün ağrı kesici reklamı demektir. Sabah deniz kenarında çektiğiniz o resim, akşam üzeri güneş kremi önerisi demektir. Ve gazeteci olarak yeni bir iş araması bile, gazete aboneliği reklamına dönüşebilir. Verilerimiz şirketler için değerlidir ve ilgi alanlarımız ve konumumuz hakkında algoritmaların izin verdiği ölçüde doğru bilgi edinmek isterler.
Özel sanal ağlar her derde deva değildir ama internetin hayatımızdaki yeri arttıkça, VPN kullanarak elde edeceğimiz avantajlar da artıyor. Ama bazı sınırlamalar olduğunu da unutmayın.
Her halükarda, gizliliğinizi korumanın ve hassas verilerinizi korumaya yardımcı olmanın ötesinde, VPN’ler çatışma bölgelerindeki kişilerin dijital hayatlarını daha güvenli hale de getirebilir. VPN’ler dünyaya ücretsiz erişimin politikalar ya da teknolojiyle engellendiği bölgelerde yaşayanlar için dünyaya açılan bir pencere olabilir.
ŞUNU DA OKUYUN: